"Co w Internecie jest za free"? (cz. I)

Dzień Domeny Publicznej i kilka słów o jej zasobach 

Każdego roku, minutę po północy, kiedy wszyscy świętują nadejście Nowego Roku, w dziedzinie kultury wygasają prawa autorskie do dzieł  twórców, którzy zmarli 70 lat wcześniej, a ich utwory trafiają do domeny publicznej. Domena publiczna (ang.: public domain) – to twórczość, z której można korzystać bez ograniczeń, ponieważ autorskie prawa majątkowe wygasły lub twórczość ta nigdy nie była lub nie jest przedmiotem prawa autorskiego. W praktyce oznacza to, że utwory są dostępne dla wszystkich, do dowolnych zastosowań. Utwory te można również publikować, a wówczas zgodnie z prawem autorskim na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej producenci i wydawcy wnoszą opłaty ze sprzedaży na rzecz Funduszu Promocji Twórczości.

Z początkiem 2013 roku w domenie publicznej znalazły się dzieła autorów, którzy zmarli w 1942 r., m.in.: Bronisława Malinowskiego, Lucy Maud Montgomery, Brunona Schulza, Wojciecha Kossaka i wielu innych twórców.  Pełną listę autorów z 2013 roku i kilku poprzednich lat można pobrać ze strony poświęconej domenie publicznej. Dzień Domeny Publicznej obchodzony jest na całym świecie. W Polsce jego obchody organizuje Koalicja Otwartej Edukacji, aby uczcić uwolnienie kolejnych twórców. W tym roku ma to miejsce 4 stycznia 2012. Więcej na ten temat na stronach Koalicji (włącznie z transmisją online).

Na całym świecie, także i w Polsce wiele instytucji angażuje się w sprawy domeny publicznej. Powstają liczne projekty i inicjatywy opierające się na utworach, do których wygasły autorskie prawa majątkowe. W naszym kraju aktywnie działa Koalicja Otwartej Edukacji (KOED), a także Fundacja Nowoczesna Polska popularyzujące sferę domeny publicznej i patronujące przedsięwzięciom podejmowanym w tym zakresie. Warto zapoznać się ze stronami tych instytucji, a także z projektami, które rozwijają się pod ich patronatem.

Już wkrótce kolejna część cyklu "Co w Internecie jest za free", która poświęcona będzie konkretnym inicjatywom i projektom powstającym w oparciu o zasoby domeny publicznej.